ĐỂ CÓ THỂ BẮT ĐẦU TÌM HIỂU VỀ VŨ TRỤ

ĐỂ CÓ THỂ BẮT ĐẦU TÌM HIỂU VỀ VŨ TRỤ


... Chúng ta cần biết chúng ta đang ở đâu? Muốn vậy chúng ta hãy cùng bước vào một cuộc tốc hành quanh vũ trụ với điểm xuất phát là trái đất và đi tới xa vô cùng. Hãy bắt đầu quá trình xác định lại địa chỉ nhà của chúng tay ngay bây giờ.


Chúng ta đang sống trên Trái đất - một hành tinh xanh đầy mộng mơ và yêu thương. Trái đất có một vệ tinh trung thành là Mặt trăng luôn quay quanh nó. Mặt Trăng và Trái đất là một cặp đôi cùng với những hành tinh khác cùng quay quanh Mặt trời, lần lượt theo thứ tự là  Thủy tinh - Kim tinh - (Trái đất) - Hỏa tinh - (vành đai tiểu hành tinh)  Mộc tinh - Thổ tinh - Thiên Vương tinh - Hải Vương tinh. Không hỗn loạn như những chú ruồi quay quanh đĩa thức ăn, 8 hành tinh quay quanh Mặt trời trên một quỹ đạo hình elip gần tròn và hầu như cùng nằm trên một mặt phẳng gọi là mặt phẳng Hoàng Đạo. Hệ Mặt Trời một cách đơn giản chỉ có vậy. Nhưng nó sẽ đột ngột phức tạp lên rất nhiều trong một bài viết khác Tìm hiểu về Hệ Mặt Trời.

Chúng ta đã không mất nhiều thời gian để phóng lướt qua 8 hành tinh và ra khỏi Hệ Mặt Trời, trước mắt chúng ta bây giờ là vô vàn những ngôi sao hàng xóm láng giềng, sống cùng với Hệ Mặt Trời của ta và cùng chung một cuộc hành trình vĩ đại vòng quanh tâm của Dải Ngân Hà - chính là thiên hà chủ nhà của chúng ta.
Thiên hà Milky Way hay còn gọi là Dải Ngân Hà là một tập hợp đồ sộ của hơn 200 tỉ các ngôi sao phân bố thành hình cái đĩa xoắn ốc và quay tròn. Trên cái đĩa này có nhiều nhánh xoắn ốc như những cánh tay của người nghệ sĩ trượt băng đang thực hiện động tác quay tại chỗ, chỉ khác người nghệ sĩ này có nhiều cánh tay, có tay to, và có tay nhỏ có tên như hình dưới đây.

Hệ Mặt Trời của chúng ta đang nằm ở một trong những cánh tay nhỏ như thế, có tên là cánh tay Orion hay Local Spur. Cùng với những ngôi sao hàng xóm lân cận như gần nhất là sao lùn đỏ Proxima Centauri trong chòm sao Bán Nhân Mã, cách Mặt Trời khoảng 4,2 năm ánh sáng, xa hơn một chút là hệ sao đôi Alpha-beta Centauri cách ta khoảng 4,4 năm áng sáng, tiếp đó là Bernard cách ta 6 năm ánh sáng.... Chúng cùng cách tâm thiên hà khoảng 25.000 năm ánh sáng và quay quanh tâm 1 vòng hết 250 triệu năm. Do vậy tưởng tượng rằng từ lúc mà chúng ta sinh ra cho đến bây giờ, cái đĩa Dải Ngân Hà này gần như là đứng im bất động. Mặc dù mỗi giây chúng vẫn lao đi tới 220 km trong không gian.



Nếu có thứ gì đó nhanh hơn ánh sáng thì có lẽ đó chính là sự tưởng tượng. Chúng ta vừa tưởng tượng rằng chúng ta vừa thoát ra khỏi trái đất và phóng vù vù qua mấy chục dòng chữ đã ra khỏi Dải Ngân Hà. Từ đây cuộc hành trình vẫn còn dài nhưng chúng ta sẽ đi rất là nhanh thôi.



Hãy xem Dải Ngân Hà của ta như một thành phố lớn, ví dụ như Hà Nội. Khi ra khỏi Dải Ngân Hà ta sẽ bắt gặp các thiên hà lùn, nhỏ hơn, thưa thớt hơn, một số chỉ như những đám mây sao, không trở thành một thiên hà hẳn hoi, giống như những tỉnh thành vệ tinh, thưa thớt hơn Hà Nội. Đó là những thiên hà lùn, và là thiên hà vệ tinh của Dải Ngân Hà. Có thể kể ra thiên hà lùn Đại Khuyển (Canis Major Dwarf:  Canis là Khuyển, Major là Đại, Dwarf là lùn), thiên hà lùn Nhân Mã (Sagittarius Dwarf), đám mây Magenlan lớn (LMC) và đám mây Magelan nhỏ (SMC)...  Nếu đi xa hơn, ta sẽ bắt gặp một thiên hà xoắn ốc lớn và xunh quanh là các thiên hà lùn vệ tinh của nó, đó chính là thiên hà Tiên Nữ hay Andromeda. Và một thiên hà lớn nữa là thiên hà Tam Giác - Triangle Galaxy.  Tất cả chúng nằm trong một nhóm gọi là Nhóm Thiên Hà Địa Phương, gồm 3 anh lớn là Dải Ngân Hà - Milky Way,  Tiên Nữ - Andromeda, Tam Giác - Triangle và những thiên hà vệ tinh của chúng. Nếu liên tưởng ta sẽ thấy giống Hà Nội - Đà Nẵng - TP HCM của Việt Nam, nếu coi Việt Nam tương tự như một Nhóm Thiên Hà Địa Phương.

Thiên hà Tiên Nữ - Andromeda

Việt Nam về đêm nhìn từ vệ tinh

Tiếp tục vượt ra khỏi Nhóm Thiên Hà Địa Phương, ta bước vào không gian rộng lớn hơn của Siêu Đám Virgo là một tập hợp của hàng trăm thiên hà và cụm thiên hà trong đó có Nhóm Thiên Hà Địa Phương của chúng ta.

Và đến lượt nó, Siêu Đám Virgo lại là một phần nhỏ trong chuỗi Siêu Đám Thiên Hà Địa Phương, gọi là chuỗi vì nó có dạng mạng lưới nhìn tổng thể như mạng lưới các tế bào thần kinh kết nối với nhau. Siêu Đám Thiên Hà Địa Phương chứa Siêu Đám Virgo và các siêu đám lân cận như Siêu đám Coma, Siêu đám Centaurius và hàng trăm các siêu đám khác.


Toàn bộ vũ trụ mà chúng ta quan sát được giống như một mạng lưới dày đặc được đan bởi những Siêu Đám Thiên Hà Địa Phương như vậy. Vũ trụ quả thật là vô cùng lớn và ta hãy cùng nhìn lại chặng đường mà ta đã đi qua những hình ảnh dưới đây.

Về nguyên tắc, đáng lẽ ra chúng ta vẫn có thể đi tiếp và khám phá ra bên ngoài của tất cả những thứ trên là cái gì. Đáng tiếc thay, đây đã là toàn bộ những gì mà chúng ta có thể quan sát được, do vậy không có cách nào ta biết được bên ngoài còn có những gì. Tại sao ta lại chỉ quan sát được có vậy? Bởi vì vũ trụ đang giãn nở, và phần mà ta không quan sát được đang bay xa khỏi ống kính quan sát của chúng ta thậm chí nhanh hơn tốc độ của ánh sáng và thông tin mà nó có thể truyền ngược lại cho ta biết.


Chúng ta đã vừa đi rất nhanh đến biên giới của vũ trụ trong hiểu biết của khoa học hiện nay, một cuộc cưỡi tàu vũ trụ xem hoa. Nếu tàu vũ trụ có công tơ mét, nó sẽ báo cho chúng ta biết chúng ta đã đi được quãng đường tới hơn 50 tỉ năm ánh sáng, tức là nếu đi nhanh như ánh sáng, thì sẽ đi đến nơi trong vòng 50 tỉ năm -  có lẽ là hơi lâu so với sự kiên nhẫn của tất cả chúng ta.



Vậy Vũ Trụ thực sự rộng lớn như thế nào, Vũ Trụ hình thành ra sao và Giãn Nở như thế nào? Các bạn hãy đợi ở những bài viết tiếp theo.




Thiên Thạch



PS: Như vậy chúng ta đã có thể xác định được địa chỉ nhà của chúng ta một cách đầy đủ:
Ví dụ nhà tôi:  Số nhà xx phố YY quận Hai Bà, thành phố Hà Nội - Việt Nam -châu Á -Trái đất - Thái Dương Hệ - Khu vực liên sao láng giềng - Nhánh Orion - Dải Ngân Hà - Nhóm Thiên Hà Địa Phương - Siêu Đám Virgo - Siêu Đám Thiên Hà Địa Phương - Vũ trụ quan sát được, tạm gọi là Vũ trụ tuyệt vời.

Có vậy thì những người sống bên ngoài vũ trụ muốn gửi thư cho ta mới có thể tìm đúng địa chỉ!







______________________________
Copy bài viết từ blog xin chú thích rõ đường dẫn và tác giả.